Για δεκαετίες ολόκληρες στην Ελλάδα, η Ελληνική οικογένεια επένδυσε πολλά χρήματα και κόπο στην προσπάθεια της επιτυχούς εισόδου των τελειόφοιτων του Λυκείου σε ένα ΑΕΙ ή ΤΕΙ. Οι σπουδές απέκτησαν ένα χαρακτήρα αυτοσκοπού ακόμα και όταν η Σχολή στην οποία πετύχαινε ο υποψήφιος δεν ήταν καν η πρώτη του επιλογή, ή βρισκόταν σε κάποια πόλη απομακρυσμένη ακόμα και γεωγραφικά από την αρχική στόχευση.
Το να περάσει κάποιος τις Πανελλήνιες εξετάσεις απέκτησε τον χαρακτήρα ενός κοινωνικού γεγονότος, άξιο πανηγυρισμού και κοινωνικής αναγνώρισης μέσα στον ευρύτερο οικογενειακό κύκλο, για το οποίο ο επιτυχών και η οικογένεια του άξιζε να “καμαρώνει”. Μια εξαργύρωση, έστω εικονική, των κόπων του μαθητή, των εξόδων του γονιού, και της έντασης των ενδοοικογενειακών σχέσεων κατά την προετοιμασία.
Η ποιότητα του κάθε ιδρύματος, η σύνδεση του με την αγορά εργασίας, οι εγκαταστάσεις του, το Διδακτικό προσωπικό του και η αναγνωρισιμότητα της Σχολής αυτής σε Διεθνές επίπεδο, όχι μόνο δεν απασχολούσαν τον εκάστοτε επιτυχόντα και την οικογένεια του, αλλά πρακτικά δεν υπήρξε ποτέ ως τώρα ιστορικά, κανένας τρόπος να αποτιμηθούν βάσει κάποιου συστήματος αξιολόγησης για τα Ελληνικά ΑΕΙ.
Αυτό που δηλαδή θεωρείται πάγια τακτική στο εξωτερικό, στην Ελλάδα ακόμη και τώρα δεν έχει γίνει εφικτό να εγκαθιδρυθεί. Οι παράγοντες αυτοί που αποτελούν το πρώτο μέλημα κάθε σπουδαστή σε όλον τον κόσμο, ήταν είτε άγνωστοι είτε αδιάφοροι για την Ελληνική οικογένεια
Μέχρι πρόσφατα άλλωστε αυτό που μετρούσε ήταν να καταφέρει ο μαθητής να γίνει δεκτός κάπου, να γίνει δεκτός σε μία σχολή, ώστε να πάρει “ένα χαρτί” ώστε αργότερα να κυνηγήσει μία θέση στο Δημόσιο (από κεκτημένη ταχύτητα και μόνο), ή να ελπίζει για κάτι στη σχετικά αφθονούσα σε θέσεις εργασίας, αγορά του ιδιωτικού τομέα.
Όλα αυτά πριν την κρίση, όμως!
Μάλιστα, πριν από την κρίση μεγάλο ποσοστό των οικογενειών διατηρούσε νοοτροπίες που παρέπεμπαν σε πρακτικές προηγούμενων δεκαετιών, όπως για παράδειγμα η πεποίθηση ότι ο πτυχιούχος δεν χάνεται, και εξασφαλίζεται, βολεύεται, ή λύνει το πρόβλημα του ως περιζήτητος.
Πεποιθήσεις οι οποίες ήδη από το τέλος της δεκαετίας του ‘90 φάνηκαν ότι ήταν εκτός πραγματικότητας και οριστικά διέρρηξαν τη σχέση τους με την πραγματικότητα μετά την έκρηξη της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, το 2010.
Το “χαρτί” πλέον έπαψε να έχει κάποια συγκλονιστική χρησιμότητα σε μία οικονομία που προσπαθεί να προσαρμοστεί σε ανταγωνιστικά μοντέλα της ιδιωτικής οικονομίας του εξωτερικού.
Οι υποψήφιοι και οι οικογένειες τους πλέον συνειδητοποιούν ότι ένα Πτυχίο πρέπει να είναι δυνατό με διεθνή αναγνωρισιμότητα.
Αυτό που ακριβώς σπουδάζει κάποιος σαν επιλογή μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ανεργίας και επαγγελματικής πορείας (αποφεύγουμε τον όρο αποκατάσταση ως ουσιαστικά παρωχημένο !).
Το χαρτί πλέον έχει την αξία του ως πρώτη ύλη και μόνον αυτή όταν οι Σπουδές στερούνται των ουσιαστικών χαρακτηριστικών που αναφέραμε παραπάνω!! Η κρίση έφερε ουσιαστικά ένα σημαντικό θετικό: Η κοινή λογική φαίνεται πλέον ότι επικρατεί εις βάρος άτυπων κοινωνικών φαινομένων. Το να περάσει κάποιος τις Πανελλήνιες δεν είναι από μόνο του μια αξία.
Η αξία του Πανεπιστημίου, της ποιότητας σπουδών και των επαγγελματικών προοπτικών που δίνει είναι οι πραγματικές αξίες, μέσα σε μία αγορά Εργασίας που πραγματικά ψάχνει πλέον τους πιο ικανούς και τους πιο ισχυρούς γνώστες που μπορούν να προσφέρουν απτά.
Τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ακόμα περισσότερο τα Βρετανικά, λειτουργούν με αυτά τα standards εδώ και δεκαετίες. Ανοίγουν τις πόρτες για μία Διεθνή προϋπηρεσία, παρέχουν με δομημένο τρόπο την γνώση και καλλιεργούν τη σωστή νοοτροπία του σύγχρονου ερευνητή και επαγγελματία από πολύ μικρές ηλικίες.
Οι απόφοιτοι των πανεπιστημίων αυτών ήδη από μία ηλικία 22-24 ετών είναι πανέτοιμοι να βγουν στην αγορά, με αυτοπεποίθηση να αναλάβουν ευθύνες και απαιτητικές θέσεις. Αυτή ακριβώς η αυτοπεποίθηση είναι πιθανότατα η καλύτερη μέτρηση της αξίας ενός εκπαιδευτικού συστήματος άλλωστε, γιατί δεν μπορεί να δημιουργηθεί παρά μόνον ως αποτέλεσμα σοβαρής και συστηματικής δουλειάς !
Το ερώτημα τελικά που θα απασχολεί από εδώ και πέρα για πολλά χρόνια την Ελληνική οικογένεια σε σχέση με τις σπουδές των τελειόφοιτων Λυκείου θα είναι όλο και συχνότερα:
Ένα χαρτί ή ένα πτυχίο με πραγματική αξία ?
Ουσιαστικά, μέσα από την δυσκολία της Ελληνικής οικονομίας θα αποκομίσουμε, ως κοινωνία, ένα συλλογικό όφελος, αυτό της επιστροφής στην κοινή λογική!!